Deney/Etkinlik Dersi:
Deney/Etkinlik Sınıfı:
Deney/Etkinlik Konusu:
Deney/Etkinlik Malzemeleri:
Deney/Etkinlik Güvenliği:
Deneyin/Etkinliğin Yapılışı:
(Su (500 mL) olacak şekilde ayarlanmalıdır, beherglas yerine bardak kullanabilirsiniz.)
Terazi ile 250 g sodyum bikarbonatı tartın ve suyun içine ekleyip karıştırın.
Alüminyum folyoyu kutunun içine serin ve bardakları kutuya koyun.
Bardaklara çözeltiyi boşaltın.
Yünlü ipleri, uçları her iki bardağa girecek şekilde bardaklara sokun. Orta kısmı dışarıda kalsın.
Bir süre bekleyin. Yün ipte ne tür değişimler gözlemliyorsunuz?
Deney/Etkinlik Sonucu:
Mağaralarda oluşan mineral çökelleri sarkıt ve dikit olmak üzere iki çeşittir. Sarkıtlar mağaraların tavanından ya da duvarlarından aşağı doğru sarkar. Buğday saplarına ya da ince mumlara benzeyen sarkıtların boylan 30 santimetre kadar, hatta daha da uzun olabilir. Tabandan tavana doğru yükselen dikitler ise bodur ağaç gövdelerine benzer. Uzunlukları 30 metrenin üstünde olan dikitler bulunmuştur. Bir sarkıt ile bir dikit rastlaşır ve birlikte büyürlerse bir sütun oluşturur. Mağaraların çoğu, kireç taşının temel minerali olan kalsitten (kalsiyum karbonat) oluşur. Yağmur suyu atmosferden geçerken biraz karbondioksit soğurur (emer) ve hafif asitli hâle gelir; böylece, kireç taşını çözündürme özelliği kazanır. Bu su ve kireç taşı çözeltisi mağara boşluğuna ulaştığında kireç taşı yavaş yavaş, tane tane çökelmeye başlar; bu süreç bazen binlerce yıl sürer. Sarkıtlar suyun tavandan sızdığı noktada, dikitler ise tabana damladığı yerde oluşur.
