Deney/Etkinlik Dersi:
Deney/Etkinlik Sınıfı:
Deney/Etkinlik Konusu:
Deney/Etkinlik Malzemeleri:
Deney/Etkinlik Güvenliği:
Deneyin/Etkinliğin Yapılışı:
■ HCl çözeltisi ■ Kumaş parçası ■ Kâğıt ■ Mermer parçası ■ Su ■ NaOH ■ Pamuk parçası ■ Demir çubuk ■ Deri parçası ■ Et parçası ■ Kemik parçası ■ Spatül "Baget" ■ Beherglas (2 adet)
1. Arkadaşlarınızla gruplara ayrılınız.
2. Beherglaslardan birine öğretmeninizin gözetiminde yarısına kadar HCl çözeltisi ilave ediniz.
3. Diğer beherglasa beş spatül dolusu NaOH ve beherglasın yarısına kadar dolacak şekilde su ilave ediniz. Karışımı baget ile karıştırarak NaOH'ın çözünmesini sağlayınız.
4. Beherglaslardaki çözeltilerin içine ayrı ayrı pamuk, kumaş, deri, mermer parçaları, demir çubuk, kâğıt, et ve kemik parçası atınız.
5. Çözeltilere attığınız maddelerde değişim olup olmadığını gözlemleyerek gözlemlerinizi defterinize kaydediniz.
6. Beherglaslan laboratuvarınızda uygun bir yere bırakınız ve beherglasların içinde bulunan maddelerdeki değişimleri bir saat, bir gün ve bir hafta boyunca gözlemleyiniz. Gözlemlerinizi defterinize kaydediniz.
Deney/Etkinlik Sonucu:
Asit ve bazların yararlan olduğu gibi çeşitli zararlı etkileri de vardır. Özellikle derişik asit ve baz çözeltileri oldukça tehlikeli olabilmektedir. Etkinlikte de fark edeceğiniz gibi özellikle et ve kemik üzerindeki aşındırma, parçalama, dokulara zarar verme gibi etkilen son derece fazladır. Bu nedenle asitler ve bazlarla çalışırken çok dikkatli olunmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır Örneğin asit ve bazlarla çalışırken laboratuvarlarda kullanıma uygun eldiven ve maske takmalıyız. Asit veya bazların cildimize temas etmesi hâlinde bol su ile yıkamalıyız.
Asitler ve bazların canlılara zararı olduğu gibi pek çok cansı2 maddeye de etkileri vardır. Örneğin limonun içinde bulunan sitrik asit mermer mutfak tezgâhının yüzeyine zarar vererek tahrip olmasına neden olur. Bu nedenle mutfak tezgâhlarında genellikle granit tercih edilir. Bazlar da porselenden yapılan maddelerin yüzeyine zarar verir. Bu nedenle porselenlere bazlardan etkilenmeyen sırtı koruma plakası çekilir.
Baz içeren deterjanlar ise özellikle camdan ve porselenden yapılmış maddelere etki ederler Bu nedenle kristal gibi cam eşyaların ve bazı sırsız seramik kapların bulaşık makinesinde yıkanmaları sakıncalı olabilir.
Sadece asitlenn ve bazların değil, tüm kimyasal maddelenn çeşitli zararlı etkileri olabilir. Bu maddelerin zararlı etkilerinden korunmak için toplumsal bilinç geliştirilmelidir Kimyasal madde atıkları uygun bir şekilde geri dönüştürülmeli ya da imha edilmelidir.
