3.8. Sunuşu Yapmak
3.8.1. Kâğıttan Okumak
Kâğıttan okumak, seçebileceğiniz en kötü yöntemdir. Bundan kaçınmalısınız. Küçük gruplara yönelik sunuşlar da tamanen etkisizdir, grubun büyüklüğüyle ilgisi olmayan başka dezavantajları da vardır.
Etkileyici bir konuşmacı samimi, şevkli ve canlıdır. Profesyonel bir aktör değilseniz, kâğıttan okurken bu duygulara yansıtmakta zorluk çekersiniz. Okumanın başka dezavantajları da vardır:
- Göz teması kuramazsınız ki bu etkileyici konuşmanın temel bir unsurudur.
- Beden diliniz sınırlanır; metniniz beden hareketlerinizi kısıtlayan bir zincirdir.
- Beden dilinizi etkili kullanamazsanız gayri samimi bir etki bırakırsınız.
- Metin bağımlılığı sizin hiçbir zaman ikna edici bir konuşmacı olmayı öğrenemeyeceğinizi, kendinize güvenemeyeceğinizi ortaya koyar.
3.8.2. Metni Ezberlemek
Metni ezberlemek de kaçınılması gereken yöntemlerden biridir; çünkü bu şekilde bütün enerjinizi dışarıya dinleyicilerinize yönelteceğinize içe yöneltmiş olursunuz. Nedenini anlamasalar da aranızda görünmez bir duvar olduğunu, sıcaklık olmadığını hissederler. Konuşmanız kulağa mekanik gelecektir. Şevk ve doğaçlama gibi hayati unsurlardan yoksun olacaktır.
Etkileyici bir tarzda, dengeli cümlelerle, geniş bir sözcük haznesiyle konuşan, ancak sözlerini yarıladığında teklemeye başlayan bir konuşmacı görmüştüm. Notlarına baktı, ama kendine güvenini bir daha kazanamadı. Onda fotoğraf hafızası vardı; bütün konuşmayı ezberlemeye kalkmış, ama hafızası onu yarı yolda bırakınca metinde nerede kaldığını bulamamıştı. Etkileyici bir konuşmacıdan, kararsız bir konuşmacıya döndüğünde bütün güvenilirliğini de yitirdi.
Konuşmanızı kelimesi kelimesine bildiğinizi düşünseniz de, sinirlerinizin hafıza üzerinde olumsuz bir etkisi vardır. Ve hızlı düşünemiyorsanız, sarsılmaya başlarsınız. Metne alıp almama konusunda tereddüte kapıldığınız bölümleri ezberleyin, ama bütün konuşmayı ezberlemek için hafızanıza güvenmeyin.
3.8.3. Doğaçlama Konuşmak
Bu, en etkili sunuş biçimidir; çünkü doğaçlama konuşmanın bütün avantajların sahip olduğu gibi, okumanın dezavantajlarından da uzaktır. Etkileyici bir başlangıcı, mantıklı bir akışı ve bir sonucu olan konuşmanızı titizlikle hazırlarsanız; provalarını yaparsanız; kendinize güveninizi kazanmak ve şevkli görünmek için birtakım notlar hazırlarsınız. Canlı görünün ve samimiyetle dinleyicilere bakın.
Doğaçlama konuşan bütün konuşmacıların bir emniyet kemeri vardır. Siz de konuşmanız için uygun düşen bir yöntem belirlemelisiniz.
Zihin haritasını kullanabilirsiniz. Hazırladıysanız zihin haritanıza konuşma yapacağınız konuyla ilgili bütün olguları ve ayrıntıları dökmüş, bunların belli bir yapı içinde yer alıp almayacağı değerlendirmesine girmemiştiniz. Zihin haritanızı emniyet kemeri gibi kullanacaksanız sadece temel fikirleri ve malzemeleri içeren ikinci bir harita çizmeniz gerekir. Bu fikirleri saat yönünü izleyen mantıksal bir akış içinde sıralayın ki, konuşmanız sırasında göz atarak önemli noktaların hepsine değinip değinmediğinizi kontrol edebilirsiniz.
Konuşma metnini kullanabilirsiniz. Elinizde metnin olması tamamen okumanız anlamına gelmez. Kilit fikirleri iyice belirtmek için altlarını renkli kalemle çizin. Provalarınız ve tekrarlarınız sırasında her fikri anlatmalı ve bir sonrakiyle arasında bağlantı kurmalısınız. Ara sıra sırada hangi fikrin olduğunu görmek için metne göz atabilirsiniz.
Kartlar kullanabilirsiniz. Konuşmanızın kilit sözcüklere ve fikirlere indirgeyerek kartlara, kendiniz için birtakım notlar düşebilirsiniz. Kartlara cümlelerin tamamı yazılmamalıdır, çünkü bunları kelimesi kelimesine okumaktan kaçınmanız gerekir. Sadece başınız sıkıştığında size yol göstersinler diye göz atmak için kullanırsınız.
|
KART ÖRNEĞİ - MALİ YET / ZAMANIN KU LLA NIMI - REKLAMLAR - SEKRETERİN VE YÖNETİCİNİN ZAMANI - Ü RETKEN O LM A YA N ZAMAN TABLO BİR SEKTÖR İSTİHDAMI = .... ÖRNEK: 12 AYDA 5 POSTA GÖREVLİSİ |
Tablo 1.1: Kart örneği
Kart kullanmak şu yararları sağlar:
- Kulağa doğal gelirsiniz; çünkü konuşurken kendi sözcüklerinizi seçeceksiniz.
- Kendinize güvenirsiniz; aklınızdan her şeyin silinmesi ihtimaline karşı bir emniyet kemeriniz olacak.
- Dinleyicilere bakabilirsiniz; çünkü metni okumanız gerekmeyecek.
- Rahatça beden dilinizi kullanabilecek, hareket edebileceksiniz.
Görsel malzemeyi kullanabilirsiniz. Görsel malzemeler unutkanlık hallerinde ipucu olabilir ama sırf ipucu olsun diye sözcüklerden oluşan slaytlar hazırlamaktan kaçının.
