Ders:
Konu:
Oyuncak Nedir?
İnsan sosyal bir varlık olma özelliği gereği oyunlarında bile bir arkadaşa ihtiyaç duyar ve bu arkadaş isteğini yaşamın ilk yıllarında oyuncaklar karşılar.
Çocuk oyun oynarken genellikle oyundaki rolüne uygun gerçek bir nesne ya da bu nesnenin yerini alabilecek bir eşyaya ihtiyaç duyar. Bunlara genel olarak oyuncak denir. Oyuncak; gelişim basamakları boyunca çocuğun hareketlerine düzen getiren, zihinsel, bedensel ve psikososyal gelişimine yardımcı olan, hayal gücünü ve yaratıcı yeteneklerini geliştiren tüm oyun malzemeleridir [23]. Büyüme ve gelişim için dengeli beslenme kadar oyun ve oyuncak da gereklidir. Çocuğun bulunduğu gelişim evresini sağlıklı, kaliteli bir şekilde tamamlayabilmesi için oyun araçlarına ihtiyacı vardır [2].
Oyuncak, çocuğun çevresini saran dünyayı anlamasına ve yorumlamasına yardımcı olan eğitim araçlarıdır [2].
Çocuklarla özdeşleştirilen oyuncaklar cinsiyet, kültürel, eğitsel, ekonomik ve çevresel etkiler taşımaktadır [23]. Özellikle cinsel kimliğin kazanılmasında çocuk oyuncakları etkin rol almaktadır. Yapılan birçok araştırma, okul öncesi dönem oyuncak seçimlerinde genellikle cinsiyete uygun oyuncakların ön plana çıktığını göstermektedir.
Çocuğun hayattaki en önemli uğraşı olan oyunu aktifleştiren oyuncakları seçerken özenli davranmak önemlidir. Oyuncak satış elemanlarının bakış açısına göre, oyuncak alan bireyler öncelikle oyuncağın fiyatına göre oyuncak seçmektedir. Oyuncak seçerken, bireylerin ekonomik durumu, medyanın etkisi, çocuğun cinsiyeti ve çocuğun isteği etkili olmaktadır. Ayrıca satış elemanlarının etkisinde kalarak oyuncak seçimi yapılmaktadır [24].
Oyuncak seçiminde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar [9]:
- Oyuncaklar çocuğun yaşına uygun olmalıdır.
- Çocuğun gelişim düzeyine uygun olmalıdır.
- Çocuğun ilgi, istek ve ihtiyaçlarına uygun olmalıdır.
- Çocuğun farklı gelişim alanlarını geliştirmeye yönelik olmalıdır.
- Farklı türdeki oyunlarda farklı amaçlarla kullanılabilme özelliğine sahip olmalıdır.
- Yaratıcı faaliyetleri teşvik edici olmalı, hayal gücünü uyarabilmelidir.
- Yetişkinin yaptığı işlerde çocuğun da beceri kazanmasına yardımcı olmalıdır.
- Çocuk tarafından güvenli şekilde kullanılabilecek türde olmalıdır. [boyası çıkan, sivri köşeli, kolay kırılabilen-dağılabilen, cam veya plastikten yapılmış, metal parçalar içeren oyuncaklar seçilmemelidir.]
- Çocuklarda saldırganlık duygularını ortaya çıkarıcı türden [tabanca, tüfek, kılıç gibi] olmamalıdır.
- Kil, su, kum, plasterin, ahşap gibi doğal malzemelerden yapılmış olmalıdır.
Faydalanılan Kaynaklar:
[2] Aynal, Ş. Ö. (2017). Çocukta Oyun Gelişimi ve Yaratıcılık. M. E. [Ed] Deniz içinde, Erken Çocukluk Döneminde Gelişim [s. 340-380]. Ankara: Pegem Akademi.
[9] Pehlivan, H. (2005). Oyun ve Öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
[23] Özdemir, A. A., & Ramazan, O. (2012). Oyuncağa Çocuk, Anne, ve Öğretmen Bakış Açısı. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi.
