Maraş Dondurması: Tarihi ve Gelişimi
Maraş Dondurması, Türkiye’nin Kahramanmaraş iline özgü, kendine has lezzeti ve kıvamı ile dünya çapında tanınan bir tatlıdır. Bu eşsiz dondurmanın tarihi, Osmanlı İmparatorluğu dönemine kadar uzanır ve günümüze kadar uzanan bir gelişim süreci vardır.
İlk Keşif ve Osmanlı Dönemi
Maraş Dondurması’nın kökeni, Osmanlı İmparatorluğu dönemine dayanır. 17. yüzyılda, Maraşlı Osman Ağa’nın orkide bitkisinden elde edilen salebi kullanarak tesadüfen keşfettiği bu tatlı, “salepli karsambaç” olarak biliniyordu[1]. Bu dönemde, dondurma yapımında kullanılan salep, Ahır Dağı’ndan toplanan orkide köklerinden elde edilirdi.
Modern Dönem ve Gelişim
1920’lerde, Halep’ten Kahramanmaraş’a göç eden Hacı Mehmet, bölgede salepli dondurma yapmaya başladı. Kısa bir süre sonra, Kel Ali (Kıyak) lakaplı bir kişi, salep ve keçi sütünü dövme demir kaşık ile karıştırarak daha özlü ve kıvamlı bir dondurma elde etti[2]. Bu yöntem, Maraş Dondurması’nın bugünkü kıvamını ve lezzetini oluşturdu.
1980’lerin ortalarına kadar evlerde ve küçük işletmelerde yapılan Maraş Dondurması, teknolojik cihazların kullanılması ile birlikte daha büyük bir sektör haline geldi[2]. Günümüzde, Maraş Dondurması, sadece Kahramanmaraş’ta üretilmekte ve tüm Türkiye’ye ve dünyaya ihraç edilmektedir.
Üretim Süreci ve Özellikleri
Maraş Dondurması’nın en önemli özelliklerinden biri, keçi sütünden yapılmasıdır. Ahır Dağı’nın eteklerinde beslenen keçilerin sütü, dondurmanın kendine has lezzetini ve kıvamını sağlar[1]. Salep ve şeker ile karıştırılan bu süt, uzun süre dövülerek dondurmanın elastik ve yoğun yapısı elde edilir.
Kültürel ve Ekonomik Önemi
Maraş Dondurması, sadece bir tatlı olmanın ötesinde, Kahramanmaraş’ın kültürel bir simgesi haline gelmiştir. Coğrafi işaret tescili almış olan bu dondurma, turizm ve ticaret açısından da büyük bir öneme sahiptir[1]. Yılda yaklaşık 220 milyon litre üretilen Maraş Dondurması, 100’den fazla ülkeye ihraç edilmektedir[1].
Kaynaklar:
[1] tr.wikipedia.org: https://tr.wikipedia.org/wiki/Mara%C5%9F_d%C3%B6vme_dondurmas%C4%B1
[2] bilgibankan.com: https://bilgibankan.com/maras-dondurmasi-nasil-yapilir-tarihcesi/
